“Türkiye ve AB arasında Şehir Eşleştirme Projesi” Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) II kapsamında desteklenmektedir. Toplam bütçesi 4.5 milyon avro olan projenin “teknik destek” ve “hibe”den oluşan iki bileşeni bulunmaktadır. Teknik destek bileşeninin uygulama süreci 6 Nisan 2018 tarihinde yapılan açılış toplantısı ile başlamıştır. Proje, AB Başkanlığı koordinasyonunda Türkiye Belediyeler Birliği, Vilayetler Birliği ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı-Yerel Yönetimler Genel Müdürlüğü işbirliğinde uygulanmıştır.

Hibe Bileşeni

Proje kapsamında şehir eşleştirmeye yönelik bir teklif çağrısı yayımlanmıştır. Son başvuru tarihi 23 Mart 2018 olan teklif çağrısına ilişkin değerlendirme süreci, sözleşme makamı olan Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından Aralık 2018'de tamamlanmıştır. Değerlendirme neticesinde, Türkiye’den ve 12 AB üyesi ülkeden yerel yönetimleri öncelikli temalar etrafında bir araya getiren 23 projeye 60.000 ile 130.000 avro arasında hibe desteği sağlanmıştır. 

Hibe projelerinin geneldeki başarısında, hibe faydalanıcıları tarafından etkileyici bir şekilde sergilenen sahiplenmenin ve hedeflere ulaşma konusundaki kararlılığın önemli bir rol oynadığı görülmektedir. Hibe projelerinde planlanan faaliyetler gerçekleştirilmiş ve hedeflenen çıktılara ulaşılmıştır. Hibe faydalanıcılarının önemli bir bölümü, yerel paydaşlar olarak ticaret-sanayi odalarını, üniversiteleri ve sivil toplum kuruluşlarını sürece katmakla kalmayarak, bunların AB ülkelerindeki muadilleri ile yakın ilişkiler geliştirmelerini ve bazı örneklerde olduğu gibi, aralarında işbirliği protokolleri imzalamalarını sağlamıştır. Hibe faydalanıcılarının tümü, AB ülkelerindeki ortakları ile öncelikli temalarda işbirliklerinin gelecekte de devam etmesini sağlamak amacıyla aralarında bir iyi niyet belgesi veya protokol imzalamıştır.

Teknik Destek Bileşeni

Türkiye’de şehir eşleştirmeden sorumlu başlıca kamu kurum ve kuruluşlarının kapasitelerinin artırılması, AB’deki ilgili kuruluşlar ile ilişki ağlarının güçlendirilmesi, AB’ye katılım süreci konusunda yerel yönetimlerin farkındalığının artırılması ve kapasitelerinin geliştirilmesi ve Türkiye’deki şehir eşleştirme girişimlerinin daha da güçlendirilmesi amacıyla uygulanan proje 2020 yılı Aralık ayında tamamlanmıştır. Uygulama dönemi tamamlanmış projede bugüne kadar yürütülen başlıca faaliyetler ve elde edilen başarılar, aşağıda kısaca özetlenmektedir:

• 7-10 Ekim 2019’da Brüksel’de Avrupa Bölgeler Komitesi (CoR) tarafından düzenlenen “17. Avrupa Bölgeler ve Şehirler Haftası”, TWIN Projesinin tanıtımı açısından çok önemli bir fırsat oluşturmuştur. 70’ten fazla ülkeden 9.000’i aşkın katılımcıyı buluşturan etkinliğin önemli bir parçası olan sergi alanı içerisinde projeye tahsis edilen TWIN standında, projeyi ve Hibe Programını tanıtan çeşitli faaliyetler gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda, açılış bölümünde CNN Türk televizyonunda canlı olarak yayımlanan röportajlar gerçekleştirilmiş, etkinlik boyunca standa gelen yüzlerce ziyaretçiye projeyi ve hibe programını tanıtan sunumlar ve video film gösterimi yapılmış, şehir eşleştirme konusunda önde gelen kurumların ve yerel yönetim ağlarının temsilcileri ile temaslar kurularak, iletişim köprüleri kurulmuş veya mevcut ilişkiler güçlendirilmiştir. 
• Proje Tanıtım Etkinliği yerine tasarlanan Şehir Eşleştirme Zirvesi, geniş kapsamlı ve görünürlüğü yüksek bir etkinlik olarak, 5 Aralık 2019’da Ankara’da düzenlenmiştir. Açılış konuşmalarının ardından Prof. Dr. İlber Ortaylı tarafından “Kentleşme, Kardeş Şehirler ve Kent Diplomasisi” başlıklı bir konuşma yapılmıştır. Zirve daha sonra “Şehirlerin Geleceği: Zorluklar ve Fırsatlar” ve “Şehirlerin Geleceği: Sürdürülebilir Şehirler için Uluslararası İşbirliği” konulu paneller ile devam etmiştir. Türkiye’den ve AB ülkelerinden gelen yerel yönetimler ve birlikler, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler, meslek odaları ve diğer ilgili kuruluşların temsilcilerini buluşturan Zirveye yaklaşık 300 kişi katılmıştır.
• Şehir eşleştirme ve AB müktesebatı alanlarındaki toplam 8 kapasite geliştirme eğitimi öncesinde, çevrim-içi anket yoluyla geniş kapsamlı bir Eğitim İhtiyaç Analizi yapılmıştır. Bugüne kadar toplam 4 şehir eşleştirme konulu eğitimin tamamı ve aynı şekilde 4 AB müktesebatı konulu eğitimin tamamı, yerel yönetimlerden ve proje paydaşlarından gelen yaklaşık 370 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. 
• İki tematik çalıştay, sırasıyla Ankara ve Çanakkale’de düzenlenerek başarıyla tamamlanmıştır. Çalıştaylara yerel yönetimlerden ve proje paydaşlarından 120’den fazla kişi katılmıştır. Çanakkale çalıştayının Akıllı ve Sürdürülebilir Kentler konulu Uluslararası Zirve ile ortaklaşa düzenlenmiş olması sayesinde projenin görünürlüğü ve tanınırlığı artmıştır. Çalıştaylar sırasında gerçekleşen verimli tartışmalar ve katkılar, kapsamlı bir rapor olarak derlenmiş olup, ilgili çalıştay raporu proje internet sitesinde yayımlanmaktadır.
• AB Müktesebatının Etkisi ve Yerel Düzeyde Uygulanmasına ilişkin Analiz, öncelikli 3 müktesebat alanı olarak belirlenen “Çevre”, “Enerji” ve “Ulaştırma” konularına odaklanacak şekilde yürütülmüştür. Analiz kapsamında, ulusal mevzuat ve politikaların yerel düzeyde daha etkin bir şekilde anlaşılmasına, uygulanmasına, izlenmesine ve değerlendirilmesine ve ayrıca, AB müktesebatına uyum sağlanmasına yönelik sürecin taşıdığı önemin daha iyi anlaşılmasına yönelik birtakım öneriler getirilmiştir. Analiz kapsamında belirlenen 4 pilot belediyede yürütülen çalışmalarından elde edilen bulgular rapora eklenmiştir. 
  
• Türkiye ve AB arasında şehir eşleştirme için yasal ve mali çerçeve analizi tamamlanmıştır. Bu analize dayalı olarak, Türkiye’de etkin bir şehir eşleştirme yöntemi için Yol Haritası hazırlanmasına yönelik çalışmalar, diğer proje faaliyetlerinin çıktılarından da faydalanılarak yürütülmüştür. Avrupa Konseyi tarafından benimsenmiş olan “Yerel Düzeyde İyi Yönetişimin 12 İlkesi”, etkin bir şehir eşleştirme yöntemi için yol haritası hazırlanması sürecinde rehber ilkeler olarak dikkate alınmıştır.